تحلیل غیرخطی اثر تورم بر بازارهای دارایی(سهام، سکه، طلا، مسکن) با استفاده از مدل TVP-VAR

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشکده اقتصاد، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

چکیده

بازارهای دارایی در اقتصادهای پویا نقش محوری در تخصیص منابع، حفظ ارزش ثروت و شکل‌گیری انتظارات آینده دارند و نوسانات آن‌ها می‌تواند آثار گسترده‌ای بر سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی برجای گذارد. در اقتصاد ایران که با تورم‌های مزمن و شوک‌های متعدد مواجه است، شناسایی اثرات تورم بر بازارهای دارایی همچون سهام، سکه، طلا و مسکن اهمیت ویژه‌ای دارد. ماهیت اقتصاد ایران با شوک‌های متنوع و تغییرات ساختاری، روابط میان تورم و بازارهای دارایی را پویا و غیرخطی ساخته است. هدف این پژوهش، تحلیل پویا و غیرخطی تأثیر تورم بر بازارهای دارایی در ایران و بررسی سرریزهای متقابل این بازارهاست. برای این منظور، داده‌های ماهانه از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۳ از منابع معتبر گردآوری و با بهره‌گیری از مدل خودرگرسیون برداری با پارامترهای متغیر در طول زمان(TVP-VAR) و چارچوب اتصال‌پذیری دیبولد و ییلماز تحلیل شدند. این روش امکان بررسی تغییرات زمانی رفتار بازارها و شدت تأثیر تورم را فراهم می‌کند. یافته‌ها حاکی از آن است که تورم بیشترین اثر را بر بازارهای سکه و طلا دارد که به عنوان پناهگاه امن در برابر شوک‌های تورمی عمل می‌کنند. بازار مسکن واکنشی ضعیف‌تر اما معنادار نشان داده، در حالی که بازار سهام کمترین ارتباط را با نوسانات تورمی دارد. همچنین، سرریزهای قابل توجهی میان بازارها در دوره‌های تورمی مشاهده شد که در شرایط بحرانی تشدید می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

Abutorabi, H., Hajj-Amini, T., & Tohidi. (2021). Financial system performance and inflation in Iran: Some stylized facts. Fiscal and Economic Policies Quarterly, 9(33), 41–76. (In Persian)  https://doi.org/10.52547/qjfep.9.33.41
Ahmadian, A. (2025). The effect of inflation and government budget deficit on economic growth during business cycles. Country Studies, 38(1).(InPersian) https://doi.org/10.22059/jcountst.2025.393398.1271.
Ahmadi Shadmehri, M. T., Osmani, F., Cheshomi, A., & Salehnia, N. (2022). Investigating the effect of time varying       inflation on the industry index (evidence from Iran's stock market). Journal of Industrial Economicsresearches, 6(20), 27-29. (In Persian). https://doi.org/10.30473/jier.2023.65219.1344
Almeida, A., Feria, J., Golpe, A., & Vides, J. C. (2024). Financial assets against inflation: Capturing the hedging       properties of gold, housing prices, and equities.National Accounting Review, 6(3), 314–332.  https://doi.org/10.3934/NAR.2024014.
Antonakakis, N., Chatziantoniou, I., & Gabauer, D. (2020). Refined measures of dynamic connectedness based on        time-varying parameter vector autoregressions. Journal of Risk and Financial Management, 13(4), 84.
Attarzadeh, A., Isayev, M., & Irani, F. (2024). Dynamic interconnectedness and portfolio implications among       cryptocurrency, gold, energy, and stock     markets: A TVP-VAR approach. Sustainable Futures, 8, 100375. https://doi.org/10.1016/j.sftr.2024.100375.
https://doi.org/10.3390/jrfm13040084.
Bernanke, B., & Gertler, M. (2012). Monetary policy and asset price volatility. New Perspectives on Asset Price       Bubbles, 173–210. https://doi.org/ 10.3386/w7559.
Cieslak, A., & Pflueger, C. (2023). Inflation and asset returns. Annual Review of Financial Economics, 15(1), 433–      448.https://doi.org/10.1146/annurev-financial-110921-104726.
Daboh, F., Duramany-Lakkoh, E. K., & Knox-Goba, T. L. (2024). Analyzing the Structural Relationship between       Money Supply, Inflation, and Economic Growth in Sierra Leone: A VAR Model Approach. Theoretical EconomicsLetters, 14(4),1583-1604. https://doi.org/10.4236/tel.2024.144080.
Diebold, F. X., & Yilmaz, K. (2014). On the network topology of variance decompositions: Measuring the       connectedness of financial firms. Journal of Econometrics, 182, 119 134.https://doi.org/10.1016/j.jeconom.2014.04.012.  
Esmaeilpour-Moghaddam, H., & Sharif-Bagheri, E. (2025). Dynamic relationship between the Iranian stock market      and commodity markets: A TVP-VAR approach and portfolio optimization.Asset Management and Financial Financing, 13(2), 129–154. (InPersian). https://doi.org/10.22108/amf.2025.143052.1931.
Friedman, M. (1968). The role of monetary policy. American Economic Review, 58(1), 1–17. https://www.aeaweb.org/aer/top20/58.1.1-17.pdf.
Gosselin, P., Lotz, A., & Wambst, M. (2022). Financial markets and the real economy: A statistical field perspective     on capital allocation and accumulation. arXiv preprint arXiv:2205.03087. https://doi.org/10.48550/arXiv.2205.03087.
Keynes, J. M. (1937). The general theory of employment. The Quarterly Journal of Economics, 51(2), 209–223. https://doi.org/10.2307/1882087.
Khani, J., Samimi, J., Tehranchian, A. M., & Ehsani. (2021). The effects of the money market on the gold market:A system dynamics approach. Economic Modelling Journal of Iran, 15(54), 1–19. (In Persian) https://doi.org/10.30495/eco.2021.1926550.2501.      
Koop, G., Pesaran, M. H., & Potter, S. M. (1996). Impulse response analysis in nonlinear multivariate models. Journal of econometrics, 74(1), 119-147. https://doi.org/10.1016/0304-4076(95)01753-4.
Lagos, R., & Navarro, G. (2023). Monetary policy operations: Theory, evidence, and tools for quantitative analysis (No. w31370). National Bureau of Economic Research.Handle: RePEc:nbr:nberwo:31370.
Laudati, D., & Pesaran, M. H. (2023). Identifying the effects of sanctions on the Iranian economy using newspaper coverage. Journal of Applied Econometrics, 38(3), 271–294.https://doi.org/10.1002/jae.2947.
Moeini, Sh., Mirjalili, S. H., & Moniri, S. M. (2018). The effect of oil-based economy, expectations, and cyclical       supply on housing prices in selected Iranian metropolitan areas (2000–2015). Urban Economics,         3(1), 59–74. (In Persian) .https://doi.org/10.22108/ue.2018.107822.1044.
Moeini, S., Sharifi, A., Mozafari Shamsi, H., & Mohammadi, V. (2021). The impact of Iran oil sanctions on the exchange rates: An analysis using Google Search Index. Iranian Economic Review, 25(3), 397–417. https://doi.org/10.22059/ier.2021.84137.
Mohajeri, T. (2022). Sectoral volatility spillovers using time-varying parameter VAR (TVP-VAR): Evidence from        Iran’s stock market.           Economic Research Quarterly, 57(2), 321–356. (In Persian). https://doi.org/10.22054/joer.2025.78828.1209
Mohammadi, T., & Hosseini, S. M. (2023). The dependency of stock market bubbles on monetary policy shocks: TVP-VAR approach. Iranian Journal of Applied Economic Studies, 13(49), 41–71.(In Persian). https://doi.org/10.22084/aes.2022.25540.3387.
Motameni, M., Zarouki, Sh., Zamani, & Kowsar. (2019). Examininginflationhedging by gold coins in Iran.Quantitative Economics Research Journal,            16(2),125–143.(InPersian)                              https://doi.org/10.22055/jqe.2019.26749.1920.
Nikoghadam, & Abutorabi. (2019). The effect of inflation on the causal relationship between financial development and economic    growth in Iran. Iranian Journal of Applied Economic Studies, 8(29), 269–299. (In Persian).https://doi.org/10.22084/aes.2019.17671.2752.
Olamide, E., Ogujiuba, K., & Maredza, A. (2022). Exchange rate volatility, inflation and economic growth in   developing countries: Panel data approach for SADC. Economies, 10(3), 67. https://doi.org/10.3390/economies10030067.
Pesaran, H. H., & Shin, Y. (1998). Generalized impulse response analysis in linear multivariate models. Economics       letters, 58(1),17-29.https://doi.org/10.1016/S0165-1765(97)00214-0.
Pourhosseini, S. H., Sharifi-Renani, H., & Daei Karimzadeh, S. (2022). The relationship between financial market illiquidity shocks and macroeconomic dynamics: A TVP-VAR approach for Iran. Financial Management Outlook, 12(39), 63–82.  (In Persian) .https://doi.org/10.52547/JFMP.12.39.63.
Roudari, S., Ahmadian-Yazdi, F., Arabi, S. H., & Hammoudeh, S. (2023). Sanctions and Iranian stock market: Does     the institutional quality matter? Borsa Istanbul Review, 23(4), 919–935. https://doi.org/10.1016/j.bir.2023.03.006.
Sadeghi, A., Tayebi, S. K., & Roudari, S. (2023). Financial markets, inflation and growth: The impact of monetary       policy under different political structures. Journal of Policy Modeling, 45(5), 935-956.https://doi.org/10.1016/j.jpolmod.2023.08.003.
Wang, K. M., & Lee, Y. M. (2022). Is gold a safe haven for exchange rate risks? An empirical study of major currency       countries. Journal of Multinational Financial Management, 63, 100705. https://doi.org/10.1016/j.mulfin.2021.100705.                 
Xie, W., & Cao, G. (2024). Volatility and returns connectedness between cryptocurrency and China’s financial       markets: A TVP-VAR     extended joint connectedness approach. The North American Journal of        Economics and Finance, 74, 102231.https://doi.org/10.1016/j.najef.2024.102231
Younis, I., Shah, W. U., & Yousaf, I. (2023). Static and dynamic linkages between oil, gold and global equity markets in various crisis episodes:         Evidence from the Wavelet TVP-VAR. Resources Policy, 80, 103199. https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2022.103199.
Zarei, Pegah, TEHRANCHIAN, AMIR MANSOOR, Abounouri, Esmaeil, & TAGHINEJAD OMRAN, VAHID. (2020). The Impact of Financial Market Fluctuations on Financial Instability in the Iranian Economy: The Wavelet based Markov Switching Model. JOURNAL OF ECONOMIC RESEARCH AND POLICIES, 28(93), 203-232. (In Persian). https://doi.org/10.52547/qjerp.28.93.203
Zheng, Z., Wan, X., & Huang, C. Y. (2023). Inflation and income inequality in a Schumpeterian economy with       heterogeneous wealth and skills. Economic Modelling, 121, 106193.https://doi.org/10.1016/j.econmod.2023.106193.
Zheng, T., Ye, S., & Hong, Y. (2023). Fast estimation of a large TVP-VAR model with score-driven volatilities.Journal of Economic Dynamics and Control, 157, 104762. https://doi.org/10.1016/j.jedc.2023.104762.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 14 مهر 1404
  • تاریخ بازنگری: 03 آبان 1404
  • تاریخ پذیرش: 03 آبان 1404

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار