نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشکده اقتصاد، مرکز آموزش‌های تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

10.22099/ijes.2025.52171.1991

چکیده

افزایش نرخ تورم به همراه نرخ بیکاری (شاخص فلاکت) می‌تواند منجر به هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی زیادی شود. از سوی دیگر، با توجه به تأکید دین اسلام بر احیای سنت قرض‌الحسنه و تأثیر این تسهیلات بر متغیرهای کلان اقتصادی، هدف اصلی این مقاله بررسی تأثیر تسهیلات قرض‌الحسنه بر شاخص فلاکت در ایران است و داده‌های سال‌های 1363 تا 1400 مورد استفاده قرار گرفته است. شاخص فلاکت به عنوان یک معیار جامع از رفاه اقتصادی، شامل شاخص‌های تورم و بیکاری است. با استفاده از مدل خودرگرسیون با وقفه توزیع شده (ARDL)، این تحقیق به تحلیل روابط کوتاه‌مدت و بلندمدت بین سهم تسهیلات قرض‌الحسنه و شاخص فلاکت پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد که افزایش یک واحد در سهم این تسهیلات منجر به کاهش ٪۰.۳۱ در شاخص فلاکت در کوتاه‌مدت و کاهش ٪۰.۵۲ در بلندمدت می‌شود. همچنین، مدل تصحیح خطا نشان می‌دهد که ٪۶۰ از نوسانات کوتاه‌مدت به سمت تعادل بلندمدت تنظیم می‌شود. این مطالعه همچنین تأثیر منفی هزینه‌های دولتی بر شاخص فلاکت و تأثیر مثبت نرخ ارز واقعی را برجسته می‌کند. بر اساس این نتایج، مقاله توصیه می‌کند که نظارت بر عملکرد بانک‌ها در تخصیص تسهیلات قرض‌الحسنه تقویت شود، هزینه‌های دولتی به سمت پروژه‌های توسعه‌ای هدایت گردد و سیاست‌های ارزی مدیریت شود تا اثرات منفی اقتصادی کاهش یابد. این تحقیق بر اهمیت تسهیلات قرض‌الحسنه به عنوان ابزاری مؤثر برای کاهش فقر و بهبود شرایط اقتصادی در ایران تأکید می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات