مقاله پژوهشی
سایر موارد مرتیط
ثریا جلوزان؛ عطااله محمدی ملقرنی؛ بهروز شاهمرادی
چکیده
سود در صورت‌های مالی به عنوان یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی عملکرد و تعیین کننده ارزش بنگاه اقتصادی تلقی میگردد. هدف اصلی پژوهش تعیین میزان سود یک محصول بر پایه شاخص پیچیدگی محصول با توجه به تنوع و فراگیری محصول در بازارهای مختلف برای جامعه آماری 500 شرکت سودده موجود در لیست فورچون از سال مالی 2014 تا پایان سال 2018 با استفاده از داده‌های ...
بیشتر
سود در صورت‌های مالی به عنوان یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی عملکرد و تعیین کننده ارزش بنگاه اقتصادی تلقی میگردد. هدف اصلی پژوهش تعیین میزان سود یک محصول بر پایه شاخص پیچیدگی محصول با توجه به تنوع و فراگیری محصول در بازارهای مختلف برای جامعه آماری 500 شرکت سودده موجود در لیست فورچون از سال مالی 2014 تا پایان سال 2018 با استفاده از داده‌های تابلویی و تلفیقی انتخاب گشتند. در این مطالعه سعی شده تا با برآورد سود هر محصول به سرمایه‌گذاران این اختیار را دهد که بهترین محصول با سودآوری بیشتر را جهت سرمایه‌گذاری با توجه به سودآوری آن مبتنی بر شاخص پیچیدگی محصول انتخاب کنند. یافته‌ها نشان میدهد در نظر گرفتن رویکرد جدید تولید محصولات با پیچیدگی بالا نسبت به انتخاب نوع محصول و فعالیت واحد اقتصادی و اندازه‌گیری شاخص سودآوری محصول تولیدی، با بررسی رابطه پیچیدگی محصولات و سودآوری آنها با معرفی شاخصی جهت تخمین سود محصول برای سرمایه‌گذاران که مهمترین استفاده‌کنندگان اطلاعات مالی می‌باشند با تصمیم‌گیری بهینه با توجه به ترکیب محصولات و انتخاب نوع محصول جهت تولید در شرکت‌های که سود بالاتری دارند، احتمالاً منابع را به‌طور مؤثرتری تخصیص میدهند، که این امر می‌تواند به رشد اقتصادی کلی کمک کند. نتایج مبین رابطه مثبت و معنی‌داری بین متغیرهای سود عملیاتی و شاخص پیچیدگی محصول و تخمین سود بر پایه تنوع و فراگیری محصول است.
مقاله پژوهشی
اقتصاد سنجی
فروغ اسمعیلی صدرآبادی؛ مائده خناری
چکیده
هوش مصنوعی (AI) بر بهره‌وری کل عوامل (TFP) در صنایع ایران از سال 1997 تا 2020 می‌پردازد و از یک مجموعه داده جامع که بر اساس کدهای چهاررقمی طبقه‌بندی بین‌المللی صنایع (ISIC) سازماندهی شده است، استفاده می‌کند. ما از روش GMM برای مقابله با چالش‌هایی مانند درون‌زایی و هم‌خطی در یک مجموعه داده شامل بیش از 200 متغیر مقطعی استفاده می‌کنیم. نتایج ما ...
بیشتر
هوش مصنوعی (AI) بر بهره‌وری کل عوامل (TFP) در صنایع ایران از سال 1997 تا 2020 می‌پردازد و از یک مجموعه داده جامع که بر اساس کدهای چهاررقمی طبقه‌بندی بین‌المللی صنایع (ISIC) سازماندهی شده است، استفاده می‌کند. ما از روش GMM برای مقابله با چالش‌هایی مانند درون‌زایی و هم‌خطی در یک مجموعه داده شامل بیش از 200 متغیر مقطعی استفاده می‌کنیم. نتایج ما نشان میدهد که هم سرمایه‌گذاری‌های فیزیکی و هم سرمایه‌گذاری‌های غیرملموس تأثیر قابل توجهی بر TFP دارند؛ به‌طوری‌که افزایش 1% در سرمایه‌گذاری فیزیکی منجر به افزایش 0.514% در TFP می‌شود، در حالی که سرمایه‌گذاری غیرملموس بهبود 0.288%ی را به همراه دارد. یکی از نوآوری‌های کلیدی این تحقیق معرفی یک متغیر اندازه‌گیری AI در تابع تولید است که از روش Corrado، Hulten و Sichel (CHS) برای ارزیابی روشن‌تری از تأثیرات بهره‌وری AI استفاده می‌کند. اگرچه سرمایه‌گذاری در AI به‌طور مثبت با TFP همبستگی دارد، تأثیر فعلی آن محدود است که نشان‌دهنده پذیرش تدریجی فناوری‌های پیشرفته در صنایع ایران است. این موضوع نیاز به یک استراتژی جامع برای بهره‌برداری کامل از مزایای بهره‌وری AI را برجسته می‌کند. ما سیاست‌هایی را برای تسهیل ادغام فناوری و تخصص‌گرایی نیروی کار، از جمله سرمایه‌گذاری در آموزش، ارائه مشوق‌هایی برای پذیرش AI و ترویج همکاری بین صنعت و مؤسسات آموزشی به‌منظور افزایش بهره‌وری و رقابت‌پذیری در بازار جهانی توصیه می‌کنیم.
مقاله پژوهشی
اقتصاد نهادگرایی
حسن دلیری
چکیده
این مطالعه به بررسی تأثیر شاخص‌های حکمرانی خوب بر رشد اقتصادی در گروههای مختلف درآمدی می‌پردازد. با استفاده از برآورد داده‌های پانل پویا با روش سیستم یک مرحله‌ای GMM، داده‌های کشورهای کم درآمد (15 کشور)، با درآمد متوسط پایین (40 کشور)، با درآمد متوسط بالا (40 کشور) و پردرآمد (52 کشور) را در دوره 2007-2022 تجزیه و تحلیل می‌کنیم. یافته‌ها ...
بیشتر
این مطالعه به بررسی تأثیر شاخص‌های حکمرانی خوب بر رشد اقتصادی در گروههای مختلف درآمدی می‌پردازد. با استفاده از برآورد داده‌های پانل پویا با روش سیستم یک مرحله‌ای GMM، داده‌های کشورهای کم درآمد (15 کشور)، با درآمد متوسط پایین (40 کشور)، با درآمد متوسط بالا (40 کشور) و پردرآمد (52 کشور) را در دوره 2007-2022 تجزیه و تحلیل می‌کنیم. یافته‌ها حاکی از آن است که شاخص‌های حکمرانی بسته به گروه درآمدی تأثیرات متفاوتی بر رشد اقتصادی دارند. تجزیه و تحلیل نشان می دهد که تأثیر شاخص های حکمرانی بر رشد اقتصادی به طور قابل توجهی در گروه های درآمدی متفاوت است. در اقتصادهای کم درآمد، «کنترل فساد» و «کیفیت نظارتی» قوی‌ترین تأثیرات مثبت را دارند و بر نقش حیاتی بهبودهای حاکمیتی در تقویت رشد در این محیط‌ها تأکید می‌کنند. برای اقتصادهای با درآمد متوسط پایین، «حاکمیت قانون» و «اثربخشی دولت» محرک‌های کلیدی هستند که نشان‌دهنده اهمیت چارچوب‌های قانونی و خدمات عمومی کارآمد در دوران گذار اقتصادی است. در اقتصادهای با درآمد متوسط رو به بالا، «اثربخشی دولت» و «صدا و مسئولیت‌پذیری» قابل توجه هستند، اگرچه ضرایب متوسط نشان میدهد که محدودیت‌های ساختاری و خارجی نقش حکمرانی را در محرک رشد محدود می‌کند. برای اقتصادهای پردرآمد، «کیفیت نظارتی»، «حاکمیت قانون» و «ثبات سیاسی» برای حفظ رشد ضروری هستند. جالب توجه است که COVID-19 تأثیر منفی قابل توجهی بر رشد اقتصادی در همه گروه‌ها داشت، اگرچه میزان آن متفاوت بود. نتایج نشان میدهد که با کاهش سطح درآمد کشورها، تأثیر منفی شوک کرونا بر رشد اقتصادی افزایش یافته است
مقاله پژوهشی
اقتصاد پولی
رضا طاهری هفت آسیابی؛ آمنه نادری؛ یوسف محمدزاده؛ اکبر زواری رضایی
چکیده
خوداشتغالی نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد و درک عوامل موثر بر آن از اهمیت زیادی برخوردار است. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر اعتبارات بخش خصوصی بر خوداشتغالی در ایران با استفاده از تکنیک های هوش مصنوعی مانند شبکه های عصبی مصنوعی، شبکه های عصبی عمیق و الگوریتم های یادگیری ماشین امکان شناسایی روابط غیرخطی و الگوهای پیچیده در داده ها را ...
بیشتر
خوداشتغالی نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد و درک عوامل موثر بر آن از اهمیت زیادی برخوردار است. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر اعتبارات بخش خصوصی بر خوداشتغالی در ایران با استفاده از تکنیک های هوش مصنوعی مانند شبکه های عصبی مصنوعی، شبکه های عصبی عمیق و الگوریتم های یادگیری ماشین امکان شناسایی روابط غیرخطی و الگوهای پیچیده در داده ها را فراهم کرد. همچنین مدل های اقتصادسنجی فضایی SAR، SEM و SDM بادر نظر گرفتن وابستگی های مکانی بین استان ها و بررسی اثرات سرریز فضایی استفاده مربوط به دوره زمانی ۱۹۹۰تا ۲۰۲۳ در سطح استان های کشور صورت گرفته است. یافته ها حاکی از رابطه منفی و معنادار بین نسبت تسهیلات خرد به تولید ناخالص داخلی و نرخ خوداشتغالی است. همچنین ضرایب منفی شاخص باز بودن اقتصادی و نرخ تشکیل سرمایه، اثر منفی آنها بر خوداشتغالی را نشان می دهد. در مقابل، متغیرهای بهره وری کل عوامل تولید و مخارج آموزشی تأثیر مثبت و معناداری بر نرخ خوداشتغالی دارند. نتایج مدل های فضایی نیز بیانگر وابستگی نرخ خوداشتغالی در مناطق مختلف کشور به یکدیگر است. بنابراین، این مطالعه رابطه منفی بین این دو را نشان داد که می تواند ناشی از ناکارآمدی در ارائه تسهیلات خرد و عدم تمرکز کافی آن بر ایجاد مشاغل پایدار و مولد باشد. افزایش باز بودن اقتصادی و نرخ های بالاتر تشکیل سرمایه نیز با تشدید رقابت خارجی و تشویق سرمایه گذاری در بخش های بزرگتر اقتصادی، اثر منفی بر خوداشتغالی دارند.
مقاله پژوهشی
سایر موارد مرتیط
ملیحه حدادمقدم؛ پدرام داودی
چکیده
پدیده کار کودکان و کودکان خیابانی یکی از چالش‌های اساسی در بیشتر شهرهای بزرگ معاصر در سراسر جهان است. شیوع این پدیده به حدی افزایش یافته که هم جوامع توسعه‌یافته و هم در حال توسعه را درگیر نموده است. کار کودکان به هر شکلی از به‌کارگیری کودکان در فعالیت‌هایی که از نظر ذهنی، جسمی، اجتماعی یا اخلاقی خطرناک است و آنها را از کودکی و مشارکت ...
بیشتر
پدیده کار کودکان و کودکان خیابانی یکی از چالش‌های اساسی در بیشتر شهرهای بزرگ معاصر در سراسر جهان است. شیوع این پدیده به حدی افزایش یافته که هم جوامع توسعه‌یافته و هم در حال توسعه را درگیر نموده است. کار کودکان به هر شکلی از به‌کارگیری کودکان در فعالیت‌هایی که از نظر ذهنی، جسمی، اجتماعی یا اخلاقی خطرناک است و آنها را از کودکی و مشارکت مستمر در آموزش محروم می‌کند، اطلاق می‌شود. در این مطالعه، تلاش شده است تا با استفاده از داده‌های موجود مربوط به کار کودکان (داده‌های خرد از بررسی نیروی کار از سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ استفاده شده است)، مروری بر وضعیت این کودکان در ایران ارائه شود. سپس، با استفاده از رگرسیون لجستیک، عوامل فردی و خانوادگی مؤثر بر کار کودکان مورد بررسی قرار گرفته است. در مدل کلی، مهاجرت (هم بین‌المللی و هم داخلی)، عدم تحصیلات سرپرست خانوار، و زندگی در مناطق روستایی به عنوان مهمترین عوامل محیطی مؤثر بر مشارکت کودکان در بازار کار شناسایی شده‌اند. در مناطق شهری، مهمترین عوامل محیطی مؤثر بر مشارکت کودکان به ترتیب اهمیت، مهاجرت (هم بین‌المللی و هم داخلی) و بیکاری سرپرست خانوار بودند. در مناطق روستایی، متغیرهای محیطی کلیدی که باعث افزایش مشارکت کودکان می‌شدند شامل سطح تحصیلات سرپرست خانوار، مهاجرت و بیکاری سرپرست خانوار بودند. تحلیل الگوهای شهری و روستایی به طور جداگانه و اجتناب از خطاهای تجمیعی، اهمیت بالای عوامل اقتصادی در کار کودکان را برجسته می‌کند.
مقاله پژوهشی
اقتصاد پولی
محمدامین شجاعی نیا؛ احمد برکیش؛ ابوالمحسن والی زاده
چکیده
در دو دهه اخیر مهمترین سوالی که اذهان اقتصاددانان را درگیر کرده است؛ رابطه سه گانه تورم، رشد نرخ ارز و رشد نقدینگی است. برای پاسخ به این سوال در این پژوهش میزان توضیح دهندگی تورم شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) و تورم شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) توسط رشد نرخ ارز و رشد نقدینگی در ایران طی سالهای 1383 تا 1401 در فرکانس ماهانه بررسی شده است. بدین منظور ...
بیشتر
در دو دهه اخیر مهمترین سوالی که اذهان اقتصاددانان را درگیر کرده است؛ رابطه سه گانه تورم، رشد نرخ ارز و رشد نقدینگی است. برای پاسخ به این سوال در این پژوهش میزان توضیح دهندگی تورم شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) و تورم شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) توسط رشد نرخ ارز و رشد نقدینگی در ایران طی سالهای 1383 تا 1401 در فرکانس ماهانه بررسی شده است. بدین منظور با استفاده از تبدیل موجک پیوسته(CWT)، رابطه پویا بین این دو شاخص در باندهای فرکانسی مختلف تحلیل شده و سپس اثر رشد نرخ ارز و رشد نقدینگی بر آن کنترل شده است. همچنین به‌منظور اعتبارسنجی یافته‌ها، از مدل خودرگرسیونی برداری با متغیرهای برون‌زا (VARX) و آزمون علیت گرنجر استفاده شده است. شاخص قیمت مصرف‌کننده و قیمت تولیدکننده در سه دسته مجزای کالاها، خدمات و کل (میانگین موزون دو مورد اول) بررسی شده‌اند. نتایج نشان میدهد که ارتباط بین تورم شاخص قیمت مصرف‌کننده و تورم قیمت تولیدکننده در بخش کالاها قوی‌تر از بخش خدمات است. همچنین، رشد نقدینگی و رشد نرخ ارز از طریق مکانیسم‌های تحریک تقاضا و فشار هزینه بر تورم تأثیر می‌گذارند. در نهایت، یافته‌ها حاکی از آن است که در سالهای اخیر، رشد نرخ ارز نقش غالب‌تری نسبت به رشد نقدینگی در شکل‌گیری تورم داشته است، که نشان‌دهنده تأثیر بیشتر عوامل فشار هزینه بر تورم در این دوره است.
مقاله پژوهشی
اقتصاد انرژی
حمیدرضا پناه؛ سید نعمت اله موسوی؛ بهاءالدین نجفی
چکیده
نفت سهم زیادی از کل مصرف انرژی جهان را در اختیار دارد. از این جهت بدیهی است هرگونه نوسان در روند تقاضا، عرضه، قیمت و سایر متغیرهای تاثیرگذار بر این بخش نیز آثار بسیاری بر اقتصاد کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده نفت دارد. هر عاملی که موجب بروز اختلال در عرضه و یا تقاضای نفت و در پی آن در بازار شود در بیشتر موارد به تغییر (کاهش یا افزایش) ...
بیشتر
نفت سهم زیادی از کل مصرف انرژی جهان را در اختیار دارد. از این جهت بدیهی است هرگونه نوسان در روند تقاضا، عرضه، قیمت و سایر متغیرهای تاثیرگذار بر این بخش نیز آثار بسیاری بر اقتصاد کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده نفت دارد. هر عاملی که موجب بروز اختلال در عرضه و یا تقاضای نفت و در پی آن در بازار شود در بیشتر موارد به تغییر (کاهش یا افزایش) در قیمت منتهی می‌شوند. این تغییرات قیمت به دلیل عامل تعیین‌کنندگی قیمت در دو طرف عرضه و تقاضای بازار انرژی، آثاری بر رفتار تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان انرژی داشته است. این مطالعه همبستگی میان متغیر با زمان بین قیمت جهانی نفت و بازده شاخص تولید صنعتی (GDP واقعی) در کشورهای صادرکننده نفت (ایران، عربستان صعودی، امارات) و کشورهای OECD بررسی می‌کند. از این رو، در این مطالعه با استفاده از داده‌های ماهانه قیمت نفت جهانی، بازده شاخص تولید صنعتی کشورهای خاورمیانه و OECD از سال 2021- 2000 و با بکارگیری نرم‌افزار Oxmetrics، همبستگی متغیر با زمان قیمت جهانی نفت و بازده شاخص تولید صنعتی در کشورهای منتخب با روش CDCC-GARCH بررسی شده است. نتایج نشان داد که همبستگی شرطی میان متغیر زمان با قیمت جهانی نفت و تولید ناخالص داخلی واقعی است و تغییرات در قیمت نهایی نفت سبب تغییرات قابل توجهی در همبستگی پویا بین متغیرها بصورت عدم قطعیت شده است.
مقاله پژوهشی
اقتصاد بین الملل
محمد رحیمی قاسم آبادی؛ رضا زینلزاده؛ زین العابدین صادقی؛ محسن زاینده رودی
چکیده
در عصر مدرن، افزایش اطلاعات حفاظت از محیط زیست منجر به انجام ابتکارات زیست محیطی توسط کشورها و شرکت-های مختلف با هدف افزایش عملکرد زیست محیطی شده است. این مطالعه به بررسی ارزش‌های پولی محیطی و اجتماعی-اقتصادی مرتبط با انتشار کربن تولید شده در فعالیت‌های مورد نیاز برای صادرات ایران پرداخته است. ارزش پولی خسارات ناشی از آلودگی هوا ...
بیشتر
در عصر مدرن، افزایش اطلاعات حفاظت از محیط زیست منجر به انجام ابتکارات زیست محیطی توسط کشورها و شرکت-های مختلف با هدف افزایش عملکرد زیست محیطی شده است. این مطالعه به بررسی ارزش‌های پولی محیطی و اجتماعی-اقتصادی مرتبط با انتشار کربن تولید شده در فعالیت‌های مورد نیاز برای صادرات ایران پرداخته است. ارزش پولی خسارات ناشی از آلودگی هوا مورد توجه قرار گرفته است و در این تحقیق به آسیب‌های مالی آلودگی پرداخته می-شود. این رویکرد به ما امکان میدهد خسارت‌ها را با اثرات اقتصادی تجارت مقایسه و صنایع آۀاینده را شناسایی کنیم و شاخص‌های تراز تجاری را با دامنه وسیع‌تری محاسبه کنیم. لذا از جدول داده-ستانده استفاده و میزان آلودگی صنایع مختلف را محاسبه کردیم. نتایج نشان میدهد که خسارات ناشی از تجارت بین‌الملل به حدی قابل توجه است که نمی-توان از آن غفلت کرد. آمارهای اقتصادی ایران در سال 1394 نشان میدهد که خسارت‌های کاهش یافته با واردات 2432 میلیون دلار بوده و در عین حال صادرات نیز 3448 میلیون دلار خسارت وارد کرده است. در حالی که اگر واردات در داخل کشور تولید شده بود، 2439 میلیون دلار خسارت و 2049 میلیون دلار ارزش افزوده (VIM) ایجاد می‌شد. خسارات خالص ایجاد شده توسط تجارت بالغ بر 1008 میلیون دلار است که 0.84 درصد از ارزش افزوده خالص ایجاد شده توسط تجارت کشاورزی را تشکیل میدهد. علاوه بر این، نتایج نشان میدهد که هر 1 میلیون دلار ارزش افزوده خالص تولید شده توسط تجارت باعث خسارت خالص 0.321 میلیون دلاری مربوط به انتشار آلاینده شده است.
)
