نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جمعیت شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 پژوهشگاه قوه قضائیه، تهران، ایران.

10.22099/ijes.2025.51492.1975

چکیده

پدیده کار کودکان و کودکان خیابانی یکی از چالش‌های اساسی در بیشتر شهرهای بزرگ معاصر در سراسر جهان است. شیوع این پدیده به حدی افزایش یافته که هم جوامع توسعه‌یافته و هم در حال توسعه را درگیر نموده است. کار کودکان به هر شکلی از به‌کارگیری کودکان در فعالیت‌هایی که از نظر ذهنی، جسمی، اجتماعی یا اخلاقی خطرناک است و آنها را از کودکی و مشارکت مستمر در آموزش محروم می‌کند، اطلاق می‌شود. در این مطالعه، تلاش شده است تا با استفاده از داده‌های موجود مربوط به کار کودکان (داده‌های خرد از بررسی نیروی کار از سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹ استفاده شده است)، مروری بر وضعیت این کودکان در ایران ارائه شود. سپس، با استفاده از رگرسیون لجستیک، عوامل فردی و خانوادگی مؤثر بر کار کودکان مورد بررسی قرار گرفته است. در مدل کلی، مهاجرت (هم بین‌المللی و هم داخلی)، عدم تحصیلات سرپرست خانوار، و زندگی در مناطق روستایی به عنوان مهم‌ترین عوامل محیطی مؤثر بر مشارکت کودکان در بازار کار شناسایی شده‌اند. در مناطق شهری، مهم‌ترین عوامل محیطی مؤثر بر مشارکت کودکان به ترتیب اهمیت، مهاجرت (هم بین‌المللی و هم داخلی) و بیکاری سرپرست خانوار بودند. در مناطق روستایی، متغیرهای محیطی کلیدی که باعث افزایش مشارکت کودکان می‌شدند شامل سطح تحصیلات سرپرست خانوار، مهاجرت و بیکاری سرپرست خانوار بودند. تحلیل الگوهای شهری و روستایی به طور جداگانه و اجتناب از خطاهای تجمیعی، اهمیت بالای عوامل اقتصادی در کار کودکان را برجسته می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات