ارزیابی رقابت‌پذیری نیروگاه‌های تجدیدپذیر در بازار برق ایران تحت تأثیر گواهی تولید برق سبز (REC) و اصلاح نرخ سوخت نیروگاهی (PRF): یک رویکرد مبتنی بر تئوری بازی استکلبرگ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشکدۀ مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهیدباهنر کرمان، کرمان، ایران.

چکیده

در بستر بازاری که یارانه‌های پنهان سوخت جایگاه نیروگاه‌های حرارتی را تقویت کرده و نبود سازوکارهای پایدار حمایتی رشد تجدیدپذیرها را محدود کرده است، این پژوهش اثر اجرای هم‌زمان دو سیاست «اصلاح نرخ سوخت نیروگاه‌های حرارتی» (PFR) و «گواهی تولید برق تجدیدپذیر» (REC) را بر رقابت‌پذیری واحدهای مولد برق تجدیدپذیر در ایران ارزیابی می‌کند. مدلی نظری مبتنی بر بازی استکلبرگ طراحی شده است که در آن نیروگاه حرارتی رهبر و نیروگاه تجدیدپذیر پیرو وارد تعامل استراتژیک می‌شوند. همچنین، با تعریف تابع رفاه اجتماعی مشتمل بر منافع تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، هدف دولت حداکثرسازی رفاه اجتماعی در برابر اجرای دو سیاست مذکور است. برای اعتبارسنجی، از تحلیل حساسیت و شبیه‌سازی مونت‌کارلو استفاده شده و در یک سناریو رقابت بین نیروگاه سنتی و خورشیدی و در سناریوی دیگر بین نیروگاه سنتی و بادی بررسی شده است. با توجه به این‌که بازار رسمی REC در ایران شکل نگرفته، نرخ گواهی با رویکرد «شکاف هزینه نهایی تولید برق تجدیدپذیر و قیمت مورد انتظار بازار (LCOE–Gap)» برآورد شد. یافته‌ها نشان می‌دهد PFR هزینه مؤثر تولید برق حرارتی را افزایش داده و تولید و سود آن را می‌کاهد؛ REC نیز درآمد واحد تجدیدپذیر را تقویت کرده و تولید و سود آن را می‌افزاید. ترکیب این دو سیاست باعث جابه‌جایی سهم بازار به نفع تجدیدپذیرها، افزایش مازاد مصرف‌کننده و بهبود رفاه اجتماعی می‌شود. مدل پیشنهادی به‌دلیل صراحت رفتاری و قابلیت کالیبراسیون، ابزار مناسبی برای طراحی بسته‌های سیاستی گذار به نظام برق رقابتی، کم‌کربن و منصفانه در ایران و سایر اقتصادهای در حال توسعه فراهم می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 آبان 1404
  • تاریخ بازنگری: 29 آبان 1404
  • تاریخ پذیرش: 30 آبان 1404

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار